Casino Venice (The Ridotto) là gì? Sòng bạc công khai đầu tiên của Venice và năm đóng cửa.

Casino Venice, hay còn gọi là The Ridotto, đại diện cho một chương sử quan trọng trong lịch sử giải trí và cờ bạc châu Âu. Là sòng bạc công khai đầu tiên trên thế giới, nơi này không chỉ là biểu tượng của sự xa hoa ở Venice thế kỷ 17 mà còn phản ánh những thay đổi xã hội, kinh tế và đạo đức của thời kỳ Cộng hòa Venice. Với các trò chơi bài bạc truyền thống như biribi và basetta, Ridotto thu hút quý tộc, thương nhân và du khách từ khắp nơi, đồng thời trở thành nguồn thu nhập quan trọng cho nhà nước. Lịch sử của sòng bạc Venice này gắn liền với lễ hội Carnival sôi động, những cuộc phiêu lưu tình ái ẩn danh và cả những tranh cãi về nghiện ngập cờ bạc. Ngày nay, di sản của nó vẫn sống động qua các casino hiện đại, nơi bạn có thể khám phá không khí tương tự qua các nền tảng Dom88 uy tín. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về nguồn gốc, hoạt động và sự kết thúc của The Ridotto, giúp bạn hiểu rõ hơn về sòng bạc đầu tiên của Venice và năm đóng cửa định mệnh.

1. Nguồn gốc và bối cảnh lịch sử của Casino Venice

Vào thế kỷ 17, Venice là một trong những thành bang giàu có nhất châu Âu, nhờ vào vị thế là trung tâm thương mại hàng hải. Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng của các kênh rạch và cung điện là một xã hội nơi cờ bạc lan tràn như một cơn sốt. Các trò chơi bài bạc đường phố và những cuộc cá cược bất hợp pháp diễn ra khắp nơi, từ quảng trường San Marco đến các quán cà phê ven sông. Chính quyền Cộng hòa Venice, dưới sự lãnh đạo của Đại Hội đồng (Great Council), nhận thấy rằng việc cấm đoán hoàn toàn là không khả thi. Thay vào đó, họ quyết định hợp pháp hóa và kiểm soát hoạt động này để thu thuế và duy trì trật tự xã hội.

The Ridotto ra đời như một giải pháp thông minh. Tên gọi “Ridotto” xuất phát từ tiếng Ý nghĩa là “phòng rút lui” hoặc “không gian riêng tư”, phản ánh mục đích tạo ra một nơi kín đáo cho giới thượng lưu. Năm 1638, trong dịp Lễ hội Carnival mùa xuân, chính quyền mở cửa Ridotto tại một phần của Palazzo Dandolo, gần nhà thờ San Moisè. Đây không chỉ là sòng bạc đầu tiên được nhà nước bảo trợ mà còn là mô hình đầu tiên cho các casino hiện đại, nơi cờ bạc trở thành một doanh nghiệp thương mại hợp pháp.

Bối cảnh lịch sử này gắn liền với sự suy tàn dần của Venice sau đỉnh cao thế kỷ 16. Các cuộc chiến tranh với Ottoman và sự cạnh tranh từ các cường quốc mới như Hà Lan khiến kinh tế Venice gặp khó khăn. Ridotto không chỉ giải quyết vấn đề cờ bạc mà còn mang lại nguồn thu nhập ổn định cho kho bạc nhà nước, giúp bù đắp cho những mất mát thương mại.

2. Vị trí và kiến trúc của The Ridotto

The Ridotto nằm ở vị trí chiến lược tại Palazzo Dandolo, một cung điện cổ kính thuộc sở hữu của gia đình quý tộc Dandolo. Cung điện này tọa lạc ngay trung tâm Venice, chỉ cách Quảng trường San Marco vài bước chân, gần nhà thờ San Moisè và kênh rạch nhộn nhịp. Vị trí này giúp Ridotto dễ dàng tiếp cận du khách và cư dân địa phương, đồng thời tận dụng không khí lễ hội Carnival để thu hút đám đông.

Về kiến trúc, Ridotto được thiết kế như một phần mở rộng của cung điện, với các phòng lớn được trang trí theo phong cách Baroque xa hoa. Những bức tường được phủ giấy dán tường lộng lẫy, trần nhà vẽ tranh fresco miêu tả các chủ đề thần thoại, và sàn lát đá cẩm thạch bóng loáng. Ánh sáng từ những chiếc đèn chùm pha lê chiếu rọi lên các bàn chơi, tạo nên không khí huyền ảo. Các phòng được chia thành khu vực riêng biệt: phòng chính cho cờ bạc, phòng phụ cho trò chuyện và nghỉ ngơi, và thậm chí có cả khu vực phục vụ đồ uống như sô cô la nóng – một món xa xỉ thời bấy giờ.

Kiến trúc của Ridotto không chỉ phục vụ mục đích giải trí mà còn thể hiện quyền lực của nhà nước Venice. Bằng cách kiểm soát không gian vật lý, chính quyền có thể giám sát hoạt động, thu thuế và ngăn chặn các âm mưu chính trị có thể nảy sinh trong không khí ẩn danh của mặt nạ Carnival.

3. Các trò chơi bài bạc phổ biến tại Ridotto

Ridotto nổi tiếng với sự đa dạng của các trò chơi bài bạc, tất cả đều được thiết kế để thu hút giới thượng lưu. Dưới đây là trình tự phát triển của một số trò chơi chính, từ đơn giản đến phức tạp:

1. Biribi: Đây là trò chơi xổ số kiểu Ý, nơi người chơi đặt cược vào một trong 70 con số. Người điều hành (banker) rút một số từ túi, và người thắng sẽ nhận toàn bộ pot. Biribi phổ biến vì tính đơn giản và cơ hội thắng lớn, nhưng nhà cái luôn có lợi thế.
2. Bassetta: Một trò chơi bài sử dụng bộ bài Tây 40 lá, nơi người chơi so bài với nhà cái. Bassetta đòi hỏi kỹ năng và may mắn, với các quy tắc phức tạp về đặt cược và rút bài. Đây là trò yêu thích của quý tộc vì tính chiến lược.
3. Pharaoh và Basset: Các biến thể của trò bài Pháp, nơi người chơi dự đoán lá bài tiếp theo. Những trò này thường dẫn đến các cuộc cá cược cao, với một số người mất cả gia tài chỉ trong một đêm.

Ngoài ra, Ridotto còn có các trò phụ như xúc xắc và roulette sơ khai. Tất cả đều được chơi dưới sự giám sát của “barnabotti” – những nhân viên mặc áo choàng đen, không đeo mặt nạ, chịu trách nhiệm đổi tiền, giải quyết tranh chấp và đảm bảo công bằng.

4. Không khí và xã hội tại sòng bạc Venice

Không khí tại Ridotto là sự kết hợp hoàn hảo giữa sự xa hoa và bí ẩn. Trong mùa Carnival, mọi người đeo mặt nạ bauta hoặc moretta, tạo nên sự ẩn danh tuyệt đối. Âm thanh của tiếng cười, tiếng xúc xắc lăn và tiếng thì thầm cá cược hòa quyện với mùi nước hoa và khói thuốc lá. Phụ nữ quý phái trong váy lụa, đàn ông trong áo choàng lông thú tụ họp quanh các bàn, nơi những cuộc trò chuyện chính trị xen lẫn với những ánh mắt tình tứ.

Xã hội tại đây phản ánh sự phân tầng của Venice: quý tộc thống trị, nhưng thương nhân và du khách nước ngoài cũng tham gia. Ridotto trở thành nơi gặp gỡ của các nhà ngoại giao, nghệ sĩ và thậm chí là gián điệp. Giacomo Casanova, nhà phiêu lưu nổi tiếng, thường xuyên lui tới đây, nơi ông vừa cờ bạc vừa theo đuổi các cuộc tình. Tuy nhiên, không khí này cũng nuôi dưỡng những vấn đề xã hội, như nghiện ngập và phá sản, dẫn đến những câu chuyện bi kịch lan truyền khắp châu Âu.

5. Vai trò kinh tế và lợi ích cho Cộng hòa Venice

Về mặt kinh tế, Ridotto là một thành công lớn. Chính quyền thu thuế từ mọi giao dịch, ước tính mang về hàng nghìn ducat mỗi mùa Carnival. Điều này giúp bù đắp cho sự suy giảm thương mại và tài trợ cho các công trình công cộng như cầu Rialto. Ridotto cũng thúc đẩy du lịch, thu hút du khách giàu có từ Pháp, Anh và Đức, mang theo vàng bạc và câu chuyện về Venice huyền bí.

Tuy nhiên, lợi ích không đồng đều. Nhà nước kiểm soát chặt chẽ, nhưng các barnabotti thường nhận hối lộ, dẫn đến cáo buộc tham nhũng. Dù vậy, Ridotto chứng minh rằng cờ bạc có thể là công cụ kinh tế hiệu quả, một mô hình mà các chính phủ sau này học hỏi.

6. Quy định và sự giám sát tại The Ridotto

Để duy trì trật tự, Ridotto áp dụng các quy định nghiêm ngặt. Dưới đây là danh sách các quy tắc chính:

• Mã ăn mặc: Phải mặc trang phục quý tộc, không cho phép quần áo bình dân để loại trừ tầng lớp thấp.
• Phí vào cửa: Mỗi người phải trả một khoản phí nhỏ, giúp kiểm soát đám đông và thu thêm thu nhập.
• Cấm mặt nạ trong giờ cao điểm: Để ngăn chặn gian lận, mặt nạ bị hạn chế ở một số khu vực.
• Giới hạn cược: Có mức cược tối đa để tránh phá sản lớn, dù thường bị vi phạm.
• Giám sát barnabotti: Những người này báo cáo trực tiếp cho Hội đồng Mười, cơ quan an ninh của Venice.

Các quy định này giúp Ridotto hoạt động suôn sẻ trong hơn một thế kỷ, nhưng cũng tạo ra sự bất mãn từ những người bị loại trừ.

7. Sự suy tàn và năm đóng cửa của Ridotto

Sự suy tàn của Ridotto bắt đầu từ giữa thế kỷ 18, khi Venice đối mặt với khủng hoảng kinh tế và áp lực đạo đức từ châu Âu. Các nhà cải cách như Giorgio Pisani chỉ trích sòng bạc vì khuyến khích nghiện ngập và làm suy yếu đạo đức xã hội. Nhiều quý tộc phá sản, dẫn đến các vụ kiện tụng và scandal. Dưới đây là ba giai đoạn chính dẫn đến đóng cửa:

7.1. Áp lực đạo đức và cải cách xã hội

Vào những năm 1760, phong trào Khai sáng lan rộng, nhấn mạnh lý trí và đạo đức. Các nhà thần học và triết gia lên án cờ bạc như một tội lỗi, so sánh Ridotto với “hang ổ của quỷ”. Pisani, một nghị sĩ cải cách, dẫn dắt chiến dịch chống lại “sự đồi bại” này, lập luận rằng nó làm suy yếu nền tảng Kitô giáo của Venice.

7.2. Khủng hoảng kinh tế và chính trị

Venice mất dần thuộc địa, dẫn đến thiếu hụt ngân sách. Ridotto, dù sinh lời, bị coi là không đủ để cứu vãn. Các âm mưu chính trị nảy sinh trong không khí bí mật của sòng bạc, khiến Hội đồng lo ngại về an ninh quốc gia. Đến năm 1774, dưới thời Doge Alvise Mocenigo IV, áp lực đạt đỉnh điểm.

7.3. Quyết định đóng cửa và hậu quả ngay lập tức

Tháng 11 năm 1774, Đại Hội đồng bỏ phiếu đóng cửa Ridotto với đa số áp đảo. Lý do chính thức là “bảo vệ lòng sùng đạo và kỷ luật”. Sau đó, cờ bạc trở lại bí mật trong các casini tư nhân, nhưng không có sự kiểm soát nhà nước. Đóng cửa đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên, nhưng di sản vẫn tồn tại.

Bảng dưới đây tóm tắt các mốc thời gian chính liên quan đến sự đóng cửa:

Năm	Sự kiện	Tác động
1760s	Phong trào cải cách đạo đức bắt đầu	Tăng chỉ trích từ giới trí thức
1770	Pisani đề xuất đóng cửa	Tranh luận sôi nổi trong Đại Hội đồng
1774	Ridotto chính thức đóng cửa	Cờ bạc chuyển sang hoạt động ngầm
1797	Venice sụp đổ dưới Napoleon	Kết thúc hoàn toàn kỷ nguyên Cộng hòa

8. Di sản và ảnh hưởng của Casino Venice ngày nay

Di sản của The Ridotto sống động qua Casino di Venezia hiện đại tại Ca’ Vendramin Calergi, mở cửa năm 1959. Nơi đây bảo tồn tinh thần xa hoa với các trò chơi roulette, blackjack và poker, thu hút hàng triệu du khách. Ảnh hưởng của Ridotto lan rộng toàn cầu, từ Las Vegas đến các nền tảng casino trực tuyến, nơi bạn có thể trải nghiệm không khí Venice mà không cần rời nhà.

Ridotto cũng truyền cảm hứng cho nghệ thuật: các bức tranh của Pietro Longhi và Francesco Guardi miêu tả cảnh tượng sống động, giờ treo ở các bảo tàng như Ca’ Rezzonico. Nó nhắc nhở chúng ta về sự cân bằng giữa giải trí và trách nhiệm xã hội.

Tóm lại, Casino Venice (The Ridotto) không chỉ là sòng bạc công khai đầu tiên của Venice mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo xã hội thế kỷ 17. Từ nguồn gốc kiểm soát cờ bạc đường phố năm 1638, qua kiến trúc lộng lẫy và các trò chơi hấp dẫn, đến sự đóng cửa năm 1774 do áp lực đạo đức, Ridotto đã định hình lịch sử cờ bạc. Không khí xã hội sôi động, lợi ích kinh tế và quy định nghiêm ngặt của nó tiếp tục ảnh hưởng đến các casino hiện đại. Qua di sản này, chúng ta thấy Venice không chỉ là thành phố của tình yêu mà còn là cái nôi của giải trí rủi ro, nơi may mắn và số phận giao thoa.